Giá phân bón tăng cao đang là vấn đề nhức nhối của hơn 70 triệu nông dân Việt Nam. Mặc dù nguồn cung phân bón trong nước được đánh giá là dồi dào, vượt xa nhu cầu thực tế, nhưng giá phân bón vẫn tiếp tục leo thang. Vậy nguyên nhân thực sự của nghịch lý này là gì? Bài viết này của Hạt Giống Nông Nghiệp sẽ phân tích sâu hơn về tình hình thị trường phân bón hiện nay và làm rõ những khúc mắc xung quanh vấn đề cung – cầu và giá cả.
Nội Dung Bài Viết
Nguồn Cung Dư Thừa, Giá Phân Bón Vẫn Tăng: Một Nghịch Lý
Cuộc họp giữa Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn vào ngày 11/8 vừa qua đã nêu bật một nghịch lý trên thị trường phân bón Việt Nam: cung vượt cầu nhưng giá vẫn tăng. Theo số liệu thống kê, cả nước hiện có 841 nhà máy sản xuất phân bón với tổng công suất gần 30 triệu tấn/năm. Trong khi đó, nhu cầu nội địa chỉ vào khoảng 10 triệu tấn, xuất khẩu chưa đến 1 triệu tấn và nhập khẩu khoảng 4 triệu tấn mỗi năm. Như vậy, công suất sản xuất trong nước gấp 3 lần so với tổng nhu cầu. Vậy tại sao giá phân bón vẫn tăng mạnh? Từ đầu năm 2021 đến nay, giá phân Urê Cà Mau đã tăng 73%, Urê Phú Mỹ tăng 83,7%, DAP Đình Vũ tăng 67,3%, DAP nhập khẩu Trung Quốc tăng 50%, và Kali Israel tăng 72,9%.
Hình ảnh minh họa phân bón đang được sản xuất
Nguyên Nhân Thực Sự Đằng Sau Vấn Đề Giá Phân Bón
Theo ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật, Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, việc tăng giá phân bón không phải do thiếu hụt nguồn cung. Nguồn cung phân bón cho thị trường nội địa vẫn đảm bảo ở mức trên 4 triệu tấn. Vậy lý do thực sự là gì? Một số doanh nghiệp sản xuất phân bón cho rằng nguyên nhân chính đến từ việc giá nguyên liệu đầu vào và chi phí vận chuyển tăng do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Ông Nguyễn Văn Thanh, Cục trưởng Cục Hóa chất, Bộ Công Thương, cũng bổ sung thêm rằng giá nông sản thế giới tăng và thời tiết thuận lợi thúc đẩy sản xuất nông nghiệp cũng góp phần làm tăng nhu cầu phân bón. Tuy nhiên, nhiều đại lý phân bón lại cho rằng việc “găm hàng” đầu cơ mới là nguyên nhân chính. Họ cho biết hiện nay rất khó tiếp cận nguồn phân bón từ các nhà máy lớn và phải đặt cọc trước trong khi vẫn phải cho nông dân mua chịu.
Phân Tích Cụ Thể Trường Hợp Phân Đạm Urê
Liệu việc giá nguyên liệu đầu vào tăng có phải là nguyên nhân chính dẫn đến sự tăng giá chóng mặt của phân đạm Urê? Phân đạm Urê được sản xuất từ khí thiên nhiên hoặc than đá, cả hai nguồn nguyên liệu này đều có sẵn trong nước. Nhà máy Đạm Hà Bắc và Ninh Bình sử dụng than đá, trong khi Đạm Cà Mau và Đạm Phú Mỹ sử dụng khí đồng hành từ các mỏ khai thác trong nước. Giá than đá trong nước chỉ tăng nhẹ, khoảng 3,6% so với cuối năm 2020. Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) cũng cho biết lượng than tồn kho hiện đang ở mức cao kỷ lục, cho thấy nguồn cung dồi dào. Giá khí thiên nhiên cũng không biến động nhiều. Vậy tại sao giá Urê lại tăng đến 73% (Cà Mau) và 83,7% (Phú Mỹ)?
Hình ảnh minh họa phân bón được đóng gói và lưu trữ
Biên Lợi Nhuận Và Những Điểm Chưa Rõ Ràng
Một điểm đáng chú ý là biên độ tăng giá của phân Urê lại cao hơn phân DAP, mặc dù DAP phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu. Điều này đồng nghĩa với việc biên độ lợi nhuận khi bán Urê cao hơn bán DAP. Hạt Giống Nông Nghiệp nhận thấy, cần có sự minh bạch hơn về giá cả và nguồn cung phân bón trên thị trường. Việc kiểm tra thực tế lượng phân bón sản xuất và tiêu thụ, kiểm tra kho hàng và đại lý cấp 1 là cần thiết để xác định liệu có hiện tượng “găm hàng” đầu cơ hay không. Điều này sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của người nông dân và đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.
Kết Luận
Tình trạng giá phân bón tăng cao trong khi nguồn cung dư thừa đang gây khó khăn cho người nông dân. Hạt Giống Nông Nghiệp khuyến nghị các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc điều tra làm rõ nguyên nhân và có biện pháp bình ổn thị trường phân bón, đảm bảo nguồn cung phân bón với giá cả hợp lý cho bà con nông dân. Liên hệ với Hạt Giống Nông Nghiệp để được tư vấn thêm về các giải pháp kỹ thuật canh tác hiệu quả, giúp giảm thiểu chi phí đầu vào và nâng cao năng suất cây trồng.