Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Sơ Ri cho năng suất cao

Cây Sơ Ri, với vị chua chua ngọt ngọt đặc trưng, là loại trái cây được ưa chuộng tại Việt Nam. Không chỉ là món ăn vặt khoái khẩu, Sơ Ri còn được sử dụng để chế biến mứt, nước ép, rượu, mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con nông dân. Bài viết này của “Hạt Giống Nông Nghiệp” sẽ cung cấp cho bạn kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Sơ Ri từ A đến Z, giúp bạn đạt năng suất cao và chất lượng trái tốt nhất.

Tìm hiểu về cây Sơ Ri

Cây Sơ Ri có tên khoa học là Malpighia glabra, thuộc họ Sơ ri (Malpighiaceae). Loài cây này có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới châu Mỹ và được trồng phổ biến ở nhiều nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Sơ Ri là cây thân gỗ nhỏ, có thể cao tới 3-4 mét. Cây ra hoa quanh năm, hoa mọc thành chùm từ 4-8 hoa, tạo nên vẻ đẹp rực rỡ cho vườn cây. Một đặc điểm nổi bật của Sơ Ri là khả năng thích nghi với nhiều loại đất, từ đất cát pha đến đất phù sa cổ. Tuy nhiên, khi trồng ở vùng đất sét hoặc đất phù sa, cần lưu ý trồng trên mô cao để đảm bảo thoát nước tốt, tránh ngập úng.

Kỹ thuật trồng cây Sơ Ri

1. Chọn đất và chuẩn bị đất trồng

Sơ Ri có thể sinh trưởng trên nhiều loại đất, nhưng đất cát giồng xa biển, đất đã đào ao lên nền vườn là lý tưởng nhất. Đất trồng cần được cày xới kỹ, lật đất 1-2 lần để làm tơi xốp. Sau đó, đào hố với khoảng cách 5x5m, kích thước hố 30x30cm. Bón lót mỗi hố 5-7 kg phân hữu cơ hoai mục và 150g super lân, trộn đều với đất.

2. Chọn giống và phương pháp nhân giống

Nên chọn cây giống từ 3-7 tuổi, khỏe mạnh, không sâu bệnh để làm giống. Có hai phương pháp nhân giống Sơ Ri phổ biến là chiết cành và giâm cành:

• Chiết cành: Chọn cành sát mặt đất, vỏ chuyển màu nâu, bẻ gập ngước cho gãy phần lõi nhưng vẫn còn dính lại phần vỏ. Nhúng vết gãy vào dung dịch 2,4D nồng độ 40-60 ppm và bó đất vào bọc nilon. Sau 1-5 tháng, cắt cành chiết ra trồng vào bầu ươm.
• Giâm cành: Cắt các cành mới hoá nâu thành đoạn 20-25cm, nhúng vào dung dịch 2,4D nồng độ 40-60 ppm trong 15-20 phút. Giâm cành vào vườn ươm với khoảng cách 12x12cm. Tưới nước giữ ẩm hàng ngày. Sau 1-5 tháng, bứng cây con ra trồng vào bầu.

3. Trồng và chăm sóc

• Thời vụ trồng: Thời điểm tốt nhất để trồng Sơ Ri là tháng 5-6 hoặc chậm nhất là tháng 7. Nếu có hệ thống tưới tiêu đầy đủ, có thể trồng vào cuối tháng 10 đến hết tháng 11. Sau khi trồng, cần dựng cây nọc để buộc cây Sơ Ri vào, giúp cây đứng thẳng.

• Làm cỏ, bón phân, xới xáo: Trong giai đoạn cây chưa giao tán, cần làm cỏ định kỳ hoặc trồng xen canh rau màu để hạn chế cỏ dại. Bón phân cho cây Sơ Ri theo bảng sau:

• Phương pháp bón phân:

  • Cây chưa có trái: Bón Super lân 1 lần vào đầu mùa mưa. Bón thúc Urê và Kali chia làm 3 lần.
  • Cây đã có trái: Bón Super lân 2 lần vào đầu và giữa mùa mưa. Bón thúc Urê và Kali chia làm 5 lần, theo 5 đợt hoa. Mỗi đợt, Urê và Kali chia làm 2 kỳ: kỳ đầu lúc cây vừa đậu trái, kỳ sau ngay sau khi thu hoạch rộ.

• Tưới nước: Sơ Ri cần nhiều nước, đặc biệt là trong giai đoạn ra trái. Nếu không tưới nước vào mùa khô, cây sẽ không ra hoa đậu trái. Nếu có điều kiện tưới tiêu, có thể thu hoạch 1-4 vụ trong mùa khô. Tuy nhiên, nên cho cây nghỉ, không ra hoa đậu trái khoảng 1,5-2 tháng/năm để cây dưỡng sức.

• Tăng tỷ lệ đậu trái: Phun 2,4D nồng độ 40-50 ppm khi cây trỗ hoa rộ. Cách pha: 1 muỗng canh 2,4D pha với 1 lít nước, sau đó lấy 1 muỗng canh dung dịch này pha với 8 lít nước. Phun ướt đều lên cây.

• Điều chỉnh ra hoa trái đợt rộ: Có thể áp dụng một trong hai biện pháp sau:

  • Bơm nước tưới đẫm cây vào tháng 4, trước khi có mưa đầu mùa 10-15 ngày.
  • Khi cây ra hoa đầu mùa mưa, hủy bỏ đợt hoa này bằng cách dùng chà quơ cho rụng hoa, phun Urê nồng độ 2%, hoặc không phun 2,4D. Sau đó, bón thúc 1 đợt phân, cây sẽ ra hoa đợt tiếp theo không trùng với đợt rộ.

• Tỉa cành – tạo tán:

  • Cây cao 0,3m: bấm đọt, chừa 3-4 cành tược khỏe mạnh.
  • Cây cao 0.8m: bấm đọt, chừa 4-6 cành tược trên mỗi cành tược cấp 1.
  • Khi cây cao 2-2.2m: luôn phát đọt không cho cây cao thêm. Đối với cây quá già, uốn cành xuống để dễ thu hoạch.

• Phòng trừ sâu bệnh:

  • Rệp sáp, rệp muội: Phun Methyl Parathion, Sherzol, Bi 58, Azodrin, Diazinon,… nồng độ 1/600-1/800 khi thu hoạch xong, cây không còn trái.
  • Sâu đục thân: Phòng bằng cách tạo tán cho vườn râm mát, chặt bỏ cành bị sâu bệnh và tiêu hủy, phun thuốc Bi 58.

Kinh nghiệm điều khiển Sơ Ri ra hoa rải vụ

Anh Trần Văn Hữu (ấp Bình Thành, xã Bình Phú, thị xã Bến Tre) chia sẻ kinh nghiệm cho cây Sơ Ri ra trái rải vụ, tránh thu hoạch rộ, rớt giá: Sau khi thu hoạch, tỉa cành cho cây thông thoáng, bón 300g NPK 16-16-8/gốc và phun phân bón lá F.Bo. Sau 10 ngày, cây sẽ ra hoa đồng loạt. Khi hoa nở rộ, phun GA3 (1 gói/8 lít nước) để tăng tỷ lệ đậu trái.

Để Sơ Ri ra hoa sớm, vào đầu mùa mưa (khoảng đầu tháng 4), tưới đẫm nước và phun chế phẩm bón lá ra hoa C.A.T + F.Bo hai lần (cách nhau 5 ngày). Để xử lý ra hoa trễ vụ, khi cây ra hoa rộ vào đầu mùa mưa, làm rụng hoa bằng cách dùng chà quơ hoặc phun Urê (150g/8 lít nước). Sau đó, bón phân và phun C.A.T + F.Bo hai lần (cách nhau 7 ngày).

Để hạn chế thu hoạch rộ, có thể chia vườn thành ba khu: khu 1 để cây ra hoa tự nhiên, khu 2 xử lý ra hoa trễ hơn khu 1 là 10 ngày, và khu 3 trễ hơn khu 1 là 20 ngày.

Kết luận

Trồng và chăm sóc cây Sơ Ri đòi hỏi sự kiên trì và áp dụng đúng kỹ thuật. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây Sơ Ri, giúp bạn đạt năng suất cao và chất lượng trái tốt nhất.

FAQ về cây Sơ Ri

1. Cây Sơ Ri có thể trồng trong chậu được không?

Có, bạn hoàn toàn có thể trồng Sơ Ri trong chậu. Chọn chậu có kích thước lớn, đất trồng tơi xốp, thoát nước tốt và đảm bảo cây được cung cấp đủ ánh sáng.

2. Làm thế nào để phòng tránh bệnh rệp sáp trên cây Sơ Ri?

Để phòng tránh rệp sáp, cần thường xuyên kiểm tra cây, tỉa bỏ cành lá bị bệnh, vệ sinh vườn sạch sẽ. Khi phát hiện rệp sáp, có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học hoặc thuốc hóa học theo hướng dẫn.

3. Tại sao cây Sơ Ri của tôi ra hoa nhưng không đậu trái?

Có nhiều nguyên nhân khiến cây Sơ Ri ra hoa nhưng không đậu trái, chẳng hạn như thiếu dinh dưỡng, thiếu nước, thụ phấn kém, hoặc sâu bệnh hại hoa. Cần kiểm tra kỹ để xác định nguyên nhân và có biện pháp khắc phục phù hợp.

4. Nên bón phân gì cho cây Sơ Ri để trái to và ngọt?

Bên cạnh việc bón phân NPK theo liều lượng khuyến cáo, bạn nên bổ sung thêm phân hữu cơ, phân vi sinh và các loại phân bón lá có chứa kali và canxi để trái to và ngọt hơn.

5. Cây Sơ Ri bao lâu thì cho thu hoạch?

Tùy vào phương pháp nhân giống và kỹ thuật chăm sóc, cây Sơ Ri có thể cho thu hoạch sau 1-2 năm trồng. Tuy nhiên, năng suất sẽ ổn định và đạt cao nhất từ năm thứ 3 trở đi.